Od 18 października 2015r. będą obowiązywać znowelizowane przepisy
dotyczące dziedziczenia (zmieniono: art. 1031 § 2, art. 1032, art. 10341§
2, dodano: art. 10311-10314
oraz uchylono art. 1016 Kodeksu cywilnego).
Cóż te zmiany oznaczają? Otóż uchwalona ustawa ma na
celu wyeliminowanie z prawa spadkowego fikcji prawnej prostego przejęcia spadku,
która była, gdy spadkobierca nie złożył
w wyznaczonym terminie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. W dotychczasowym
zatem stanie prawnym, gdy spadkobierca spóźnił się z oświadczeniem, ustawa
przewidywała tzw. proste przyjęcie
spadku, co oznaczało, że spadkobierca przyjmował, niemalże automatycznie,
spadek bez żadnych ograniczeń (w
szczególności bez ograniczenia długów spadkowych).
Po noweli zasadą nie będzie proste przyjęcie spadku, lecz przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Cóż kryje się pod tą nazwą? Otóż przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza ogranicza odpowiedzialność za długi spadkodawcy jedynie do wysokości wartości spadku. Oznacza to, że spadkobierca nie będzie musiał oddać wierzycielom spadkodawcy więcej, aniżeli otrzymał z tytułu dziedziczenia. Aby w prosty sposób
zobrazować ten sposób przyjęcia spadku posłużmy się przykładem:
Po noweli zasadą nie będzie proste przyjęcie spadku, lecz przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Cóż kryje się pod tą nazwą? Otóż przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza ogranicza odpowiedzialność za długi spadkodawcy jedynie do wysokości wartości spadku. Oznacza to, że spadkobierca nie będzie musiał oddać wierzycielom spadkodawcy więcej, aniżeli otrzymał z tytułu dziedziczenia.
Spadkodawca pozostawił swym spadkobiercom 50.000 zł, zaś zadłużenie w dniu otwarcia spadku (czyli w dniu śmierci) śmierci wyniosło 100.000 zł. Pozostawił syna i żonę. Są to jedyni spadkobiercy, a spadek został przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. Zatem, pomimo zadłużenia na kwotę 100.000 zł spadkobiercy odpowiadają przed wierzycielami spadkodawcy jedynie do wartości czynnej spadku, a więc do kwoty 50.000 zł.
Kolejnym novum ustawy
jest to, że spadkobierca sam określa składniki odziedziczonego majątku,
albowiem ustawa wprowadziła instytucję wykazu
inwentarza.
Wykaz inwentarza sporządza samodzielnie spadkobierca i składa go w sądzie lub u notariusza. Ustawa przewiduje, że spadkobierca, który złożył wykaz inwentarza, spłaca długi spadkowe zgodnie ze złożonym wykazem. Wierzycielom jednak przysługiwać będzie uprawnienie do zakwestionowania wykazu inwentarza. W dotychczasowym stanie prawnym spisu inwentarza dokonywał komornik lub urząd skarbowy, co znacznie podnosiło koszt postępowania.
Wykaz inwentarza sporządza samodzielnie spadkobierca i składa go w sądzie lub u notariusza. Ustawa przewiduje, że spadkobierca, który złożył wykaz inwentarza, spłaca długi spadkowe zgodnie ze złożonym wykazem. Wierzycielom jednak przysługiwać będzie uprawnienie do zakwestionowania wykazu inwentarza. W dotychczasowym stanie prawnym spisu inwentarza dokonywał komornik lub urząd skarbowy, co znacznie podnosiło koszt postępowania.
Nowelizacja obowiązuje od 18 października 2015r. i ma zastosowanie do dziedziczenia po osobach, które umrą po dacie wejścia w życie nowych przepisów.
Jak
widać ustawodawca wyszedł naprzeciw zapotrzebowaniu społecznemu i znacznie
złagodził odpowiedzialność spadkobierców za zaniechanie złożenia oświadczenia o
sposobie przyjęcie, względnie odrzucenia spadku w ustawowym sześciomiesięcznym
terminie. Nie można tracić jednak z pola widzenia tego, że pogorszyło to
sytuację wierzycieli, nadto z pewnością będzie miało swe konsekwencje przy
ustalaniu nowej polityki w zakresie przyznawania kredytów osobom w podeszłym
wieku. Jak widać każdy kij ma dwa końce.
To tyle, z nowości w
rodzimym prawie spadkowym. Jednakże to nie koniec zmian. Dnia 17 sierpnia 2015 r. w Polsce zaczęło obowiązywać
rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 w sprawie
jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i
wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie
ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego.
Zgodnie
z nowymi przepisami zasadą będzie wyłączna jurysdykcja danego państwa dla
postępowania spadkowego, więc istotne będzie prawo kraju, w którym było miejsce
zwykłego pobytu w chwili śmierci zmarłego. Jednakże, każda osoba będzie mogła
zastrzec wybór prawa państwa, którego obywatelstwo posiada, jako prawa
właściwego do rozpatrzenia wszystkich spraw związanych ze spadkiem.
Powyższe rozwiązania zniwelują wiele problemów związanych z dziedziczeniem po obywatelach polskich zamieszkujących na stałe na terenie państw Unii Europejskiej.
Ten komentarz został usunięty przez autora.
OdpowiedzUsuńBardzo fajnie opisane. Pozdrawiam serdecznie.
OdpowiedzUsuńSuper artykuł. Pozdrawiam serdecznie.
OdpowiedzUsuń